نخستین زنِ مدیحه‎سرا کیست؟

نویسندگان

روح‎انگیز کراچی

پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

سنتِ دیرپای ستایش‎گری از آغاز ادب فارسی وجود داشت و مدیحه‎سرایی از جنبۀ رفتاری، عملی مردانه تلقی می‎شد و مردانِ شاعر یکه‎تاز میدان مدح بودند. در ادبیات زنان، به‎ندرت زنی شاعر در این حوزه دست به تجربه زده است. نخستین زنِ شاعری که شعری ستایشی در کارنامۀ خود دارد و برای نخستین‎بار ترکیب‎بند سروده، زن بی‎نامی است که شعرش در کتابی تاریخی ثبت شده است. او دخترِ حسام‎الدّینِ سالار مدیحه‎سرایی است که در آغاز سدۀ هفتم قمری ترکیب‎بند ستایشی در وصف عزالدین کیکاووس از سلاجقۀ روم سرود و به دربار پادشاه فرستاد و صله دریافت کرد. زنی که در ادبیات در بی‎نامی خود به فراموشی سپرده شد و در تاریخ سلجوقیان نام و شعرش به یادگار ماند. در این مقاله کوشش بر این است تا با روش نقد تاریخ‎نگر، فضای سیاسی ‎ـ ‎اجتماعی آن دوران بررسی شود و با رویکردی ادبی، نخستین شعر ستایشیِ زنانه و شیوۀ سرایش شعر او نقد شود و ضمن معرفی نخستین زنِ شاعر مدیحه‎سرا، شرایط شکل‎گیری اثر، هدف شاعر و تأثیر شعر او بر مخاطب از زاویۀ نگاه ممدوح مورد بررسی قرار گیرد

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اسطوره کوه و نخستین زن کوهنورد شاهنامه

این پژوهش به منظور شناخت اسطوره کوه و ارتباط معنوی این جلوه پر شکوه طبیعت با عالم ماورایی است . همچنین این ارتباط در اساطیر ایران باستان به صورت جایگاه خدایان ، ایزدان و قربانگاه عابدان برای ایزدان بر بلندای کوه های آشکار بوده  و در واقع کوه ها مکانی برای عروج و سیر اندیشه از درهای آسمان به جهان علوی تلقی می گردیده است.  فردوسی بزرگترین شاعر حماسه سرا و اسطوره پرداز ایران زمین، این مطلب را به ن...

متن کامل

رضیه خاتون؛ نخستین فرمانروای زن مسلمان

دهلی مهم­ترین شهر هندوستان شمالی است که راجه پریتوی (prithvi) آن را بنا و در میان هفت شهر  منسوب به این نام، قدیمی ترین آنها محسوب می شود، به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژة این شهر، سلسله های مختلفی در آن حکومت کرده اند که مهم ترین آنها ، سلاطین دهلی می باشند. یکی از شاخه های مهم آنان «شمسیان هند» است و رضیه خاتون، پنجمین پادشاه این سلسله و نخستین فرمانروای زن مسلمان بود که بر سریر قدرت تکیه زد و ح...

متن کامل

نخستین مورد کیست آنوریسمال استخوانی مهره‌های اول، دوم و سوم گردنی در یک دختر 15 ساله

The patient of the present study is a 15-year-old female who referred to clinic with pain and severe swelling in her neck. She had severe quadriparesis. Due to severe destruction of C1, C2 and C3 vertebrae and cervical spine instability, she underwent surgery in two stages. In the first stage, the surgery was done with posterior approach to achieve decompression, post stabilization & ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشنامه زنان

جلد ۳، شماره ۵، صفحات ۱۴۳-۱۵۷

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023